Διεθνής Ημέρα Τοπίου 2024
Η Διεθνής Ημέρα Τοπίου του Συμβουλίου της Ευρώπης γιορτάζεται από το 2017, κάθε χρόνο στις 20 Οκτωβρίου, σε υπόμνηση της ημέρας κατά την οποία «άνοιξε» προς υπογραφή από τα κράτη μέλη (20.10.2000) η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το Τοπίο, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαρτίου 2004. Αυτή η ημερομηνία είναι μια ευκαιρία να υπενθυμίσουμε ότι για τη Σύμβαση, όλα τα τοπία είναι σημαντικά. Τοπίο δεν είναι μόνο ένα όμορφο τοπίο, είναι όλα όσα μας περιβάλλουν και αντιλαμβανόμαστε ως περιβάλλον διαβίωσης που επηρεάζει την ευημερία μας.
Το 2024, η Διεθνής Ημέρα Τοπίου είναι αφιερωμένη στην προώθηση της Σύμβασης, με σκοπό την υλοποίηση των προτεραιοτήτων για το περιβάλλον που ορίστηκαν στην 4η Σύνοδο Κορυφής Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης, που πραγματοποιήθηκε στο Ρέικιαβικ τον Μάιο του 2023. Ανάμεσα σε αυτές τις προτεραιότητες βρίσκεται η Σύμβαση Τοπίου, η οποία υπογραμμίζει ότι η ποιότητα του τοπίου συμβάλλει στην προστασία των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, την υλοποίηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που καθορίζουν την ευημερία, την ενίσχυση της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, με σεβασμό σε κάθε περιβάλλον διαβίωσης. Στον
ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τη Σύμβαση καθώς και για τη Διεθνή Μέρα Τοπίου 2024.
H Κύπρος επικύρωσε και υιοθέτησε ως εθνικό δίκαιο την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο, το 2006, με τον Ν.4(ΙΙΙ)/2006, «Ο περί της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο (Κυρωτικός) Νόμος του 2006». Το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ), του Υπουργείου Εσωτερικών, ως Αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή του Νόμου αυτού αναγνωρίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον οποίον διαδραματίζουν τα τοπία στην καινοτομία των χωρικών πολιτικών στην ευρωπαϊκή και διεθνή κοινότητα. Βάσει των αρχών της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο, αναγνωρίζεται επίσης ότι πέρα από την τοπική του αξία, το Κυπριακό Τοπίο έχει αξία ως μέρος του ευρύτερου Ευρωπαϊκού τοπίου. Και υπογραμμίζεται ότι στη ποικιλομορφία και ποιότητα τους, οι πολιτιστικές και φυσικές αξίες οι οποίες συνδέονται με τα τοπία της Ευρώπης, αποτελούν μέρος της κοινής της κληρονομιάς.
Το ΤΠΟ στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για την κατάρτιση και εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής για το Τοπίο, έχει αναλάβει την ένταξη της έννοιας του τοπίου στην πολεοδομική και χωροταξική πολιτική και έχει ως στόχο να συμβάλει στην αναγνώριση των τοπίων της χώρας, των χαρακτηριστικών τους, των δυνάμεων και πιέσεων που τα μεταβάλλουν, καθώς και στην επισήμανση των μεταβολών αυτών.
Οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται μέσω της υλοποίησης δράσεων όπως ο εμπλουτισμός του
Πληροφοριακού Σύστηματος του ΤΠΟ «ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ» με Χάρτη Χαρακτηρισμού του Κυπριακού Τοπίου (βλ. επίπεδο «Χαρακτηρισμός και Αξιολόγηση Πεδίου») ο οποίος εκπονήθηκε μέσω του Ερευνητικού έργου MedScapes (2014). Μέσω του έργου, έχουν αναγνωριστεί 615 Μονάδες Περιγραφής Τοπίου, οι οποίες ταξινομήθηκαν σε 99 Τύπους Τοπίων. Ταυτόχρονα, το ΤΠΟ επιδιώκει την ανάπτυξη ενός ψηφιακού διαδραστικού χάρτη αξιολόγησης Κυπριακού Τοπίου. Ο ψηφιακός αυτός χάρτης αναμένεται να αξιοποιηθεί τόσο στη λήψη αποφάσεων και στον καθορισμό πολεοδομικών και χωρικών πολιτικών, όσο και στην παροχή βασικής σχετικής πληροφόρησης προς το ευρύ κοινό.
Σηματοδοτώντας την Κυπριακή συμμετοχή στον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Τοπίου του Συμβουλίου της Ευρώπης, το ΤΠΟ, έχει εντάξει στο πλαίσιο των προγραμματισμένων εκδηλώσεων για τον εορτασμό των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2024, δράσεις για τον μήνα Οκτώβριο και Νοέμβριο που αφορούν την ανάδειξη διαφορετικών πτυχών του Κυπριακού Τοπίου. Περισσότερες λεπτομέρειες για το πρόγραμμα των εκδηλώσεων των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς μπορείτε να βρείτε σε αυτή την ανακοίνωση.
Το έργο MedScapes χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα διασυνοριακής συνεργασίας "Πρόγραμμα Λεκάνης Μεσογείου," το οποίο αποτέλεσε μέρος της νέας Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) και του χρηματοδοτικού της μέσου (Ευρωπαϊκός μηχανισμός γειτονίας και εταιρικής σχέσης - ΕΜΓΕΣ) για την περίοδο 2007-2013.