Γενικός Στόχος πολιτικής του AMIF είναι να συμβάλει στην αποδοτική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και στην υλοποίηση, ενίσχυση και ανάπτυξη της κοινής πολιτικής για το άσυλο και της κοινής μεταναστευτικής πολιτικής, σύμφωνα με το συναφές κεκτημένο της Ένωσης και τηρώντας πλήρως τις διεθνείς υποχρεώσεις της Ένωσης και των κρατών μελών, οι οποίες απορρέουν από διεθνείς πράξεις στις οποίες είναι συμβαλλόμενα μέρη.
Περαιτέρω, στο Ταμείο AMIF εντάσσονται 4 Ειδικοί Στόχοι οι οποίοι περιληπτικά αφορούν στην υποδοχή ΥΤΧ και το σύστημα Ασύλου, την Ένταξη, τις Επιστροφές, καθώς και την Αλληλεγγύη μεταξύ κρατών μελών. H χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου θα πρέπει να συμβάλει στην επίτευξη των πιο κάτω 4 Ειδικών Στόχων του Ταμείου:
1. Ενίσχυση και ανάπτυξη του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου
Ενίσχυση και ανάπτυξη όλων των πτυχών του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, συμπεριλαμβανομένης της εξωτερικής του διάστασης με ενέργειες όπως:
• Διεκπεραίωση διαδικασιών ασύλου, σύμφωνα με το κεκτημένο για το άσυλο, συμπεριλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών στήριξης, όπως μετάφραση και διερμηνεία, νομική αρωγή, εντοπισμός οικογένειας και άλλες υπηρεσίες ανταποκρινόμενες στο καθεστώς του οικείου προσώπου.
• Δημιουργία ή βελτίωση υποδομών υποδοχής και φιλοξενίας, όπως υποδομών μικρής κλίμακας που ανταποκρίνονται στις ανάγκες οικογενειών με ανήλικα τέκνα, μεταξύ άλλων όσων παρέχονται από τοπικές και περιφερειακές οντότητες, συμπεριλαμβανομένου του ενδεχομένου κοινής χρήσης αυτών των εγκαταστάσεων από περισσότερα του ενός κράτη μέλη.
2. Ενίσχυση και ανάπτυξη της νόμιμης μετανάστευσης και διευκόλυνση της ένταξης και ενσωμάτωσης
Ενίσχυση και ανάπτυξη της νόμιμης μετανάστευσης προς τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες τους, και προώθηση/διευκόλυνση της αποτελεσματικής ένταξης και ενσωμάτωσης υπηκόων τρίτων χωρών με ενέργειες όπως:
• Μέτρα ένταξης, όπως στήριξη ειδικά προσαρμοσμένη στις ανάγκες των υπηκόων τρίτων χωρών και προγράμματα ένταξης που εστιάζονται στη συμβουλευτική, την εκπαίδευση, τα μαθήματα γλώσσας και άλλη κατάρτιση, όπως τα μαθήματα αγωγής του πολίτη και η επαγγελματική καθοδήγηση.
• Συνεργασία μεταξύ κυβερνητικών και μη κυβερνητικών φορέων με ενιαίο τρόπο, μεταξύ άλλων μέσω κέντρων συντονισμένης ένταξης-υποστήριξης, όπως είναι οι υπηρεσίες μίας στάσης.
• Δράσεις που καθιστούν δυνατή και υποστηρίζουν την ένταξη και την ενεργή συμμετοχή των υπηκόων τρίτων χωρών στην κοινωνία υποδοχής και δράσεις που προάγουν την αποδοχή από την κοινωνία υποδοχής.
• Ανάπτυξη της δυναμικότητας των υπηρεσιών ένταξης που παρέχονται από τις τοπικές αρχές και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.
3. Αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης και ενίσχυση επιστροφής/επανεισδοχής και επανένταξης στις τρίτες χώρες.
Συμβολή στην αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης, στην ενίσχυση της αποτελεσματικής, ασφαλούς και αξιοπρεπούς επιστροφής και επανεισδοχής, καθώς και στην προώθηση και συμβολή στην αποτελεσματική αρχική επανένταξη στις τρίτες χώρες με ενέργειες όπως:
• Δημιουργία και ενίσχυση ανεξάρτητων και αποτελεσματικών συστημάτων ελέγχου των αναγκαστικών επιστροφών, όπως προβλέπεται στο άρθρο 8, παράγραφο 6 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ.
• Προετοιμασία της επιστροφής, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που οδηγούν στην έκδοση αποφάσεων επιστροφής, την αναγνώριση στοιχείων ταυτότητας υπηκόων τρίτων χωρών, τη χορήγηση ταξιδιωτικών εγγράφων και τον εντοπισμό μελών της οικογένειας.
• Βοήθεια για την επιστροφή, ιδίως την υποβοηθούμενη εθελούσια επιστροφή, και πληροφορίες σχετικά με τα προγράμματα υποβοηθούμενης εθελούσιας επιστροφής, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής ειδικής καθοδήγησης για τα παιδιά στο πλαίσιο διαδικασιών επιστροφής.
• Επιχειρήσεις απομάκρυνσης, συμπεριλαμβανομένων συναφών μέτρων, σύμφωνα με τα πρότυπα που ορίζονται στο ενωσιακό δίκαιο, με εξαίρεση τη στήριξη για εξοπλισμό καταναγκασμού.·
• Μέτρα για τη στήριξη της βιώσιμης επιστροφής και επανένταξης του επιστρέφοντος, συμπεριλαμβανομένων της παροχής κινήτρων σε μετρητά, της κατάρτισης, της βοήθειας για εύρεση εργασίας, καθώς και της στήριξης για την έναρξη οικονομικών δραστηριοτήτων.
4. Αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή μεταξύ των κρατών μελών
Ενίσχυση της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών μεταξύ των κρατών μελών, ιδίως όσον αφορά εκείνα τα κράτη μέλη που επηρεάζονται περισσότερο από προκλήσεις σχετιζόμενες με τη μετανάστευση και το άσυλο, μεταξύ άλλων μέσω πρακτικής συνεργασίας με ενέργειες όπως:
• Εκτέλεση εθελούσιων μεταφορών από ένα κράτος μέλος σε άλλο είτε αιτούντων διεθνή προστασία είτε δικαιούχων διεθνούς προστασίας.
Οι Κανονισμοί των νέων Ταμείων εγκρίθηκαν από τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Συμβούλιο της ΕΕ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) στις 15 Ιουλίου 2021. Ακολουθώντας την πρακτική των Προγραμματικών Περιόδων 2007-2013 και 2014-2020, κάθε Ταμείο έχει το δικό του πολυετές πρόγραμμα. Γενικά, τα έργα θα υλοποιούνται κυρίως μέσω επιμερισμένης διαχείρισης με μέγιστη συνεισφορά 75% από την Ευρωπαϊκή Ένωση (εκτός από ορισμένες ειδικές περιπτώσεις όπου το ποσοστό μπορεί να φθάσει το 100%), ενώ το 25% καταβάλλεται από εθνικούς πόρους. Το Πρόγραμμα AMIF για την Κύπρο εγκρίθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2023.